KHẢO-LUẬN

 

 

II.
B
INH-K CỔ-TRUYỀN

 

       

4 - Binh-Khí Chấn Nện

 

 

DÙI TRẬN
« Chùy & Trùy »

錘 - 錐

       

 

 

       Dùi Trận gồm có Ba loại :
       A - Loại Dùi Trận Không có Mũi Nhọn ;
       B - Loại Dùi Trận Có Mũi Nhọn ;
       C - Loại Dùi Trận dưới dạng Lưu-Tinh Chùy.

              A - Dùi Trận không có mũi nhọn gọi là « Chùy » (錘) và được phân chia làm hai thứ :

                 1) « Độc-Chùy » (獨 錘) : đó là Dùi Trận cán ngắn và gồm có Hai Loại :
                        α) Loại Độc-Chùy dài khoảng 20 cm, dùng để cầm ném : đó là môn binh-khí đặc-thù của Trung-Hoa dùng làm "Ám-Khí" thời Tam-Quốc 三 國 (220~280 CN), gọi là « Phi-Chùy ».
                        β) Loại Độc-Chùy được tra Cán dài khoảng 72 cm, dùng bằng một tay : đó là môn Dùi Trận đặc-thù của Trung-Hoa thời Nhà Minh (1368-1644), như « Lục-Giác-Chùy », « Hủy-Lôi-Chùy », vân vân...
    

Độc-Chùy dùng để ném phóng.
« Phi-Chùy »

飛 錘
Triều MINH (Ming)
(1368-1644)

Độc-Chùy dùng để đánh nện.
« Hủy Lôi Chùy »

毀 雷 錘
Triều MINH (Ming)
(1368-1644)



Độc-Chùy Đầu Rắn.
« Xà-Chùy »

蛇 錘
Thời Triều THANH
(1644~1912)

(Tín-dụng Ảnh : pinterest.com)

Độc-Chùy dùng để đánh nện thiết-kế theo Thân-Hình Rắn và Đầu Rắn.
« Xà-Chùy »

蛇 錘
Thời Triều THANH
(1644~1912)


(Tín-dụng Ảnh : pinterest.com)

 



                 2) « Đại-Chùy » (大 錘) : đó là Dùi Trận không có mũi nhọn, nhưng cán dài để sử-dụng bằng hai tay. Đây là môn Binh-Khí Chấn-Nên rất được các Tướng-Sĩ Mông-Cổ ưa chuộng thời Thế-Kỷ 13, và Tướng-Sĩ Dại-Việt thời LÊ Trung-Hưng thời Thế-Kỷ 17 tuyển-dụng, có Hai Loại :

                       2a) Loại Đại-Chùy được tra Cán dài vừa tầm khoảng 95 cm (thường bị nhầm lẫn với Độc-Chùy) để sử-dụng bằng hai tay trong Thiết-Kị Binh :

 


Tượng Tướng-Sĩ Thiết-Kị Đại-Việt thời Nhà LÊ Trung-Hưng sử-dụng Binh-Khí Chấn-Nện « Đại-Chùy » (大 錘).
- Đại-Việt - Thế-Kỷ 17-

(Lăng Tướng-Công Phạm-Đôn-Nghị - Hà-Tây, Việt-Nam)

Hình vẽ Tướng -Sĩ Thiết-Kỵ Mông-Cổ vũ-lộng Đại-Chùy trên ngựa.
- Trung-Đông - Thế-Kỷ 13 -



                       2b) Loại Đại-Chùy được tra Cán dài để sử-dụng bằng hai tay trong Bộ-Binh và đôi khi trong Kị-Binh :

 


Tượng Tướng-Sĩ mặc Khải-Giáp Bộ-Binh
sử-dụng Binh-Khí Chấn-Nện « Đại-Chùy » (大 錘).
- Đại-Việt thời Nhà LÊ Trung-Hưng - Thế-Kỷ 17 -

(Điện Voi Ré - Việt-Nam)

Tượng Chiến-Sĩ mặc Khải-Giáp Bộ-Binh
sử-dụng Binh-Khí Chấn-Nện « Đại-Chùy » (大 錘).
- Đại-Việt thời Nhà LÊ Trung-Hưng - Thế-Kỷ 17 -

(Lăng Tướng-Công LÊ-Trung-Nghĩa - Việt-Nam)



                 3) « Song-Chùy » (双 錘) : đó là Dùi Trận cán ngắn, được sử-dụng bằng một cặp có gắn đầu Chùy hình đa-dạng - như Đầu Tròn (Phá-Thiên Chùy), Đầu Sáu Cạnh (Lục-Lăng Chùy), Đầu Tám Cạnh (Bát-Lăng Chùy), v.v. - và là môn binh-khí đặc-thù của Trung-Hoa (như « Bát-Lăng Song-Chùy » thời Triều Nhà Mãn-Thanh chẳng hạn) ;

« Bát-Lăng Song-Chùy »
八 稜 双 鎚
Triều THANH
(Qing - 1644-1911)

(Tín-dụng Ảnh : Võ-Đường Wing Lam)

« Lục-Lăng Song-Chùy »
六 稜 双 鎚
Triều NGUYỄN
(Việt-Nam - 1802-1945)

(Tín-dụng Ảnh : Nguyễn Hồ Sĩ )

 



             B - Dùi Trận có mũi nhọn gọi là « Trùy » (錐) và được phân chia làm hai thứ :

                    1) « Đại-Trùy » (大 錐) : đó là Dùi Trận có mũi nhọn và cán dài để sử-dụng bằng hai tay trong Kị-Binh :.
 

Dùi Trận có Mũi Nhọn - « Đại Trùy »
(大 錐)


(Tín-dụng Ảnh : Bộ-Viện Võ-Trận Đại-Việt )



Võ-Sĩ Ban Võ-Trận Đại-Việt
thao-diễn trên chiến-mã Dùi-Trận
có Mũi Nhọn, « Đại-Trùy (大 錐) ».

( Tín-dụng Ảnh : Bình-Định Sa-Long-Cương France )


Tướng-Sĩ Nhà MINH mặc Khải-Giáp Kị-Binh Trung-Hoa
mang Dùi-Trận có Mũi Nhọn, « Đại-Trùy (大 錐) ».
- Trung-Hoa - Thế-Kỷ 16 -


Chi-Tiết cuộn Tranh lụa « Hoàng-Đế lên đường viếng Vương-Lăng »
- Triều Hoàng-Đế MINH Gia-Tĩnh (MING Jiajing 1522–1566 CN)
-




                 2) « Song-Trùy » (双 錐) : đó là Dùi Trận có mũi nhọn và cán ngắn, được sử-dụng bằng một cặp, và là môn binh-khí đặc-thù của Việt-tộc (như "Song Trùy" thời Nhà Tây-Sơn chẳng hạn). 

« Song-Trùy »
双 錐
Triều Nhà TÂY-SƠN
( Đại-Việt - 1778-1802 )


( Tín-dụng Ảnh : Võ-Đường Bình-Sơn )

« Song-Trùy »
双錐
Triều Nhà NGUYỄN
( Việt-Nam - 1802-1945 )


( Tín-dụng Ảnh : VS Nguyễn Xuân Huy )


                  

             C - Dùi Trận dưới dạng « Chùy » (錘) nối buộc với Giây Xích và thuộc về Thứ Binh-Khí Chấn Nện loại Nhẹ. Nó gồm có làm Hai thứ :

                1) « Lưu-Tinh-Chùy » (流 星 錘) không tra Cán : đó là hai quả Chùy buộc ở hai đầu sợi Giây Xích Sắt để đánh-ném phóng-trói ;

                 2) « Lưu-Tinh-Chùy » (流 星 錘) có tra Cán : đó là Binh-Khí gồm có từ Một đến ba quả Chùy buộc Giây Xích vào một đầu Cán.

« Lưu-Tinh-Chùy » không tra Cán
流 星 錘
Ấn-Độ

« Lưu-Tinh-Chùy » có tra Cán
流 星 錘
Âu-Châu


« Lưu-Tinh-Chùy » có tra Cán
流 星 錘
Âu-Châu


« Lưu-Tinh-Chùy - Plommée » có tra Cán
流 星 錘
Âu-Châu - Pháp-Quốc

 

 

Ban Võ-Sư
VÕ-TRẬN-ĐẠI-VIỆT
Bình-Định Sa-Long-Cương
FRANCE

TRỊNH Quang Thắng

 

 

 

 

 

 

     

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Copyright © 2004 - 2019 by ACFDV - All rights reserved.